Üreme Sıhhati ve İnfertilite Derneği (TSRM) Lideri Prof. Dr. Ahmet Zeki Işık, kısırlık ve tüp bebek tedavisi mevzularında basında ve toplumsal medyada yer alan bilim dışı formüllerin tehlikeli olabileceğini belirtti.
Işık, yaptığı yazılı açıklamada, tüp bebek tedavilerinde aktifliği bilimsel olarak ispatlanmamış, hatta deneysel uygulamalar olarak kabul edilen süreçlerin “yeni ve mucizevi” tedavi formülleri olarak sunulduğuna değinerek, şu bilgileri paylaştı:
“Başta PRP, kök hücre uygulamaları, gebelik aşısı, öncül sperm hücreleri ile tüp bebek tedavisi, doğal başlığı altında uygulanması önerilen ve zehirlenmelere de neden olabilecek bitkisel kürler üzere uygulamaların ‘yerleşmiş, aktifliği ispatlanmış tedaviler’ olarak sunulması ülkemiz yasal düzenlemeleri bakımından son derece sakıncalıdır. Ayrıyeten tıbbi etik açısından hastalara ölçüsüz umut vermesi üzere mahsurları göz önüne alındığında kabul edilemez bildirimlerdir.”
Bilimsel çalışmaları ve yayınları her vakit desteklediklerini, hatta birtakım deney etabındaki usullerin ileride yararlı olabileceğinin öngörülebileceğini tabir eden Işık, şöyle devam etti:
“Ama bunların rutin ve rüştünü ispat etmiş tedavi metotları üzere hastalara sunulması sakıncalıdır. Hastaya, bunun deneysel tedavi olduğu ve bu tedavinin yararlı olabileceği üzere hiçbir yararının olmayabileceği, hatta ziyan verebileceği dahi söylenmeli ve kesinlikle yazılı istek yani onam alınmalıdır. Ayrıyeten kök hücre tedavileri üzere özel ekipman ve müsaade gerektiren tedavilerin müsaadesiz yapılması da doğurabileceği aksilikler açısından kabul edilebilir görünmemektedir.”
“Kime uyguladığını, ne yaptığını bilmeyen furya var”
Işık, aktifliği kanıtlanmamış tedavi metotlarının, kanıtlanmış üzere gösterildiğine işaret ederek, insanların ümitleriyle oynandığını ve ziyan verebilecek tedavi tekniklerinin dahi savunulduğunu anlattı.
Hala çalışma basamağında olan PRP, kök hücre uygulamaları, ROSİ denen sperm öncül hücreleriyle mikro-enjeksiyonlar, gebelik aşısı, otoimmün hastalıklarda kullanılan kimi ilaçların düşüklerde yahut tekrarlayan başarısızlıklarda kullanılması hususlarının deneysel evrede olduğuna değinen Işık, bunların hasta aydınlatılmadan, gerekli yerlerden müsaadeler alınmadan ve astronomik fiyatlarla uygulandığını kaydetti.
Prof. Dr. Ahmet Zeki Işık, bitkisel eserlerin, hastaları ortasında plasebo denetimli yapılmış çalışmaları olmadığını, içerikleriyle ilgili hiçbir çalışma bulunmadığını belirterek, hangi dozda, hangi bitkinin hangi bitkiyle karıştırılıp verildiğinde ne tesir yapacağına dair kulaktan dolma bilgiler dışında bilgi bulunmadığının altının çizdi.
Yurt dışından getirildiği tez edilen bitkilerle piyasada bu bitkilerden elde edildiği düşünülen tablet halinde, ilaçmış üzere satılan takviyeler olduğunu ve bunların denetime tabi olmadığını aktaran Işık, medya ve toplumsal medyadaki bilgi kirliliğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Kime uyguladığını, ne yaptığını bilmeyen furya var. Hem meslektaşlarımızın hem bu alandaki bütün profesyonellerin hem de halkımızın bunlardan haberdar olması lazım. Hastalarımızın hem emniyetli ve gerçek bilgileri alabilmek, hem de merak ettikleri mevzularda soru sorabilmek için derneğimiz internet sayfasından yararlanabileceklerini hatırlatır, ilgili tarafları da bilimsel etik unsurlar içerisinde ve hukuka uygun olarak davranma konusunda uyarmayı misyon addederiz.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Andaç Hongur
