Girişimsel kardiyolog Prof. Dr. Ali Metin Esen, Kovid-19’u atlatan, fakat kalıcı kardiyovasküler hasar oluşmuş bireylerin kestirim edilenden fazla olabileceğine yönelik tasaların arttığına işaret ederek, hastalıktan iyileşenlere kalp hastalığıyla ilgili semptomları izlemeleri ikazında bulundu.
Esen, yaptığı yazılı açıklamada, istatistiklere nazaran Türkiye‘de bulaşıcı olmayan hastalıklar içerisinde kalp ve damar hastalıklarının tüm vefat nedenleri ortasında birinci sırada yer aldığını, bilhassa iskemik kalp hastalıkları ve serebrovasküler hastalıkların, birinci iki vefat nedenini oluşturduğunu anlattı.
Türkiye’de yılda yaklaşık 400 bin kişinin kalp ve damar hastalıklarından ömrünü yitirdiğini kaydeden Esen, Türkiye’de halihazırda 3,5 milyon insanın kalp ve damar hastası olduğunun bilindiğini ve bu sayının 2035’te 5,4 milyona yükseleceğinin öngörüldüğünü belirtti.
Esen, artan sayıda çalışmada, Kovid-19 geçiren bireylerin değerli kısmının, hastalığı hastaneye yatacak kadar ağır geçirmeseler bile bir çeşit kalp hasarı yaşadığının ortaya konulduğunu aktararak, şu bilgileri paylaştı:
“Bu durumun uzun devirde kalp yetersizliğine dönüşme riski taşıyıp taşımayacağı tartışma konusu haline geldi. Enfeksiyonu atlatan lakin kalıcı kardiyovasküler hasar oluşmuş bireylerin varsayım edilenden fazla sayıda olabileceğine dair kaygılar artmaktadır. Hastaneye kaldırılan birçok hastanın kardiyak hasar ispatı gösterdiği bilinmektedir. Kovid-19 ile hastaneye yatırılanların yaklaşık dörtte birinde kalp damar komplikasyonları tespit edilmektedir. Hastane ve ağır bakımlarda meydana gelen tüm Kovid-19 ile bağlantılı ölümlerin ise yaklaşık yüzde 40’ına kalp damar komplikasyonları katkıda bulunmaktadır. Son vakitlerde yapılan iki çalışma, enfekte olanlar ortasında kalp hasarının daha yaygın olabileceğini öne sürüyor. Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybeden ve öncesinde kalp damar tutulumu saptanmamış 39 şahsa otopsi yapılmış ve bunların 19’unda kalp ve damar sistemlerinin etkilendiği saptanmıştır. Bir öteki bilimsel çalışmada son 3 ay içeresinde Kovid-19 geçirerek güzelleşen 100 hastanın kalp dokuları kardiyak MR ile incelenmiş yüzde 78’inde kalp tutulumu gözlemlenmiştir. Üstelik bu hastaların birden fazla hastalığı hastaneye yatmadan geçirmişlerdi.”
Kimin risk altında olduğunu belirlemenin yahut virüsten güzelleşenlerin kalp sıkıntıları gelişip gelişmeyeceğinin halihazırda bilinmediğini belirten Esen, şöyle devam etti:
“Kovid-19’dan uygunlaşan şahıslara, eforla artan nefes darlığı, göğüs ağrısı, ayak bileklerinde şişme, kalp çarpıntısı yahut sistemsiz kalp atışı, nefes darlığı olmadan düz yatamama, geceleri nefes darlığı ile uyanma ve baş dönmesi semptomlarını izlemelerini ve bunları yaşarlarsa bir kardiyoloğa istişarelerini tavsiye ediyoruz. Bu şikayetlerin mevcudiyeti halinde kalp kası ve damarlarda hasar yahut kalp zarının etkilenmiş olma mümkünlüğünün kıymetlendirilmesi maksadıyla ekokardiyografi, kalp MR’ı ve koroner BT anjiyografi yapılmaktadır.”
Kalp sıhhati için teklifler
Prof. Dr. Ali Metin Esen, yüksek tansiyonun kalbin erken yaşlanmasının birinci sırada gelen sebebi olmaya devam ettiğine değinirken, kalp sıhhati için şu teklifleri sundu:
“Haftada 4-5 gün, 30 dakikalık idman üzere küçük gayeler belirleyin. Etkin kalmak, kalp hastalığı riskini büyük ölçüde azaltabilir. Sağlıklı bir kalbe sahip olmak için sağlıklı beslenin. İstikrarlı bir diyet, taze meyve ve sebzelerin yanı sıra tam tahılları içerir sağlıklı seçimler yaparak diyetinizdeki yağ ve şeker ölçüsünü azaltın. Bu durum kan şekeri ve kan yağlarınızı olumlu etkileyecektir. Sigara, koroner kalp hastalığı ve hipertansiyonun en büyük nedenlerinden biridir. Sigarayı bırakmayı küçük adımlarla planlayın. Sigara içmediğiniz bir yıl kalp krizi geçirme riskinizi sigara içiyor olduğunuzun yarısına çabucak düşürecektir. Tuz alımınızı denetim etmek, sağlıklı bir kan basıncı seviyesini korumanıza da yardımcı olacaktır. Kalp damar hastalıkları, kimi kalp kası hastalıkları ve kapak hastalıkları kalıtsal özellikler taşımaktadır. Kalp hastalığına yatkın olsanız bile, sağlıklı bir ömür usulü ve sistemli sıhhat denetimleri hem hastalıktan korunmaya hem de erken teşhis ile erken tedavi imkanları sağlayacaktır.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Andaç Hongur
